100%

Szczegóły obiektu

Tytuł

Nóż z pochwą

Data powstania
między 1650-1750
Miejsce powstania
Włochy
Gatunek
broń biała
Technika
wybijanie. rytowanie. rzeźbienie. kucie
Materiał
skóra. srebro. drewno. heban. stal
Właściciel obiektu
Muzeum Narodowe w Krakowie
Opis

Przy codziennych czynnościach domowych, używając typowego kuchennego noża o wydłużonym, trójkątnym ostrzu i prostej, odchodzącej od niego rękojeści, nie zdajemy sobie sprawy z tego, że jest to kształt znany jeszcze w średniowieczu, a rozpowszechniony szeroko w wieku XVII, jako typowy nóż śródziemnomorski. Ten typ noża używany był na terenach od Hiszpanii po Włochy z Sardynią włącznie. Była to broń o uniwersalnym zastosowaniu. Sprawdzała się przy pracach gospodarskich, w samoobronie oraz w myślistwie. Noże określane jako „śródziemnomorskie” posiadały kilka cech, które wyróżniały je od innych noży i sztyletów popularnych w tym czasie w pozostałych krajach europejskich. Rękojeść była zawsze wykonana z jednego kawałka drewna lub metalu, a nie z dwóch, przynitowanych do trzpienia okładzin. Głowica, wieńcząca niemal każdą rękojeść broni białej, w nożach śródziemnomorskich nie została w ogóle wyodrębniona. Nie stosowano także jelca. Zamiast niego, jako naturalną osłonę dłoni przed ześlizgnięciem się jej na własne ostrze, stosowano poszerzoną i stępioną podstawę głowni.

 

Omawiany egzemplarz noża śródziemnomorskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie posiada wybitą na głowni puncę mediolańską. Głownia została sfazowana na płazie w taki sposób, że przekrój jej jest sześcioboczny. Rękojeść, okuta w dole srebrnym pierścieniem, wykonana została z hebanu, na którego powierzchni wyrzeźbiono spiralne karby. Nożowi towarzyszy także pochwa, wykonana z zielonej, lakierowanej skórki, okuta w górnej części metalową skuwką.

Udział w wydarzeniach
Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe [] [None - None], Dalej do kniei, do lasu... - w 90. rocznicę powstania Polskiego Związku Łowieckiego. [Muzeum Okręgowe w Rzeszowie Muzeum Rejestrowane] [2013-04-06 - 2013-06-23], Na łowy ze św. Hubertem [Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich] [2008-11-03 - 2009-01-20]
Numer inwentarzowy
MNK V-1327/1-2
Sygnatura obiektu

Na zastawie wybita punca

Prawa autorskie
Domena publiczna
Link do skanu
https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/249226
Link do obiektu
https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/249226
Instytucja
Muzeum Narodowe w Krakowie
Id oryginalne obiektu
249226
Id obiektu Kronik@
569992
Kategoria
Zbiory Muzealne