Virtus, rzymska personifikacja męstwa i odwagi, ukazana w ujęciu trzy czwarte z głową zwróconą w prawo, w długim peplosie, który odsłania prawą pierś, w hełmie korynckim na głowie, w prawej ręce trzyma włócznię, a lewą podtrzymuje szatę, trzymając w niej parazonium – rodzaj ozdobnego sztyletu rzymskiego służącego głównie do celów reprezentacyjnych i ceremonialnych. Obuta w wysoko zawiązane sandały używane przez rzymskich legionistów, lewą nogę wspiera na skale. Być może intaglio należy interpretować jako autoprezentacyjne. Jego właściciel, nosząc wizerunek Virtus w swoim pierścieniu, chciał podkreślić swoją odwagę i siłę charakteru. Bardzo zbliżone przedstawienie Virtus pojawia się na monetach bitych od początku panowania cesarza Wespazjana (69–79 r. n.e.) do panowania cesarza Hadriana (117–138 r. n.e.). Najbliższą analogią do krakowskiej gemmy są wizerunki Virtus z dupondiusów bitych przez cesarza Domicjana w 85 r. n.e. oraz innej serii tych monet wypuszczonej w latach 95–96 n.e. Dlatego też można przypuszczać, że gemma miała związek z imperialną propagandą. Intaglio zostało wykonane w schyłkowym okresie panowania dynastii flawijskiej.

Paweł Gołyźniak