Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Róg obfitości
Na intaglio przedstawiono kombinację symboli: wypełniony owocami, kiściami winogron i czterema główkami maku róg obfitości zakończony głową kozła z kaduceuszem na szczycie. Po prawej stronie widać glob, a w tle węża. Podobne konfiguracje występują w gliptyce rzymskiej już w II w. p.n.e. Miały zazwyczaj charakter apotropaiczny lub były amuletami zapewniającymi przychylność i błogosławieństwo różnych bóstw, jak również dobrobyt, dostatek i szczęście. W I w. p.n.e. niektórzy z czołowych polityków rzymskich zaczęli wykorzystywać tę symbolikę w kampaniach propagandowych. Pojawia się ona często na monetach bitych przez Pompejusza Wielkiego, Juliusza Cezara czy jego następców: Marka Antoniusza i przede wszystkim Oktawiana Augusta. Z tym ostatnim najprawdopodobniej należy wiązać krakowską gemmę. Obecność węża może odnosić się do mitu o cudownym zapłodnieniu przez boga Apolla Atii, matki Oktawiana, o czym pisze np. Swetoniusz („Boski August”, 94). Glob odnosi się do panowania Oktawiana na lądzie i morzu, głowa kozła na zakończeniu rogu obfitości może odnosić się do Koziorożca – znaku zodiaku, pod którym urodził się Oktawian. Kaduceusz z kolei symbolizuje Merkurego, z którym pierwszy cesarz Rzymu często się utożsamiał. Intaglio zatem należy uznać za wytwór związany z propagandą cesarską.
Paweł Gołyźniak