Nemezis, bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia, stoi zwrócona w lewo z lewą nogą zgiętą w kolanie. W prawej ręce trzyma gałązkę jabłoni, lewą w charakterystycznym geście odciąga fragment peplosu, w który jest odziana, by splunąć do swego dekoltu. Bogini ma duże, dobrze opracowane skrzydła oraz nosi wieniec laurowy na głowie. Znany z gemm wizerunek Nemezis wywodzi się najprawdopodobniej z rzeźby statuarycznej. Posąg kultowy Nemezis w Rhamnous wykonany przez Agorakritosa, o którym wspomina Pauzaniasz („Wędrówki po Helladzie”, 1.33.3–6), był najpopularniejszą rzeźbą tej bogini w świecie antycznym. Figura Nemezis w gliptyce pojawia się szczególnie często w okresie od I w. p.n.e. do ok. II w. n.e. Jej wizerunek miał charakter apotropaiczny, czyli odstraszający złe moce. Popularność Nemezis mogła wynikać również z faktu, że jej kult był wspierany przez rodzinę cesarską, w szczególności przez Liwię Druzyllę, żonę cesarza Augusta (58 r. p.n.e–29 r. n.e.), oraz cesarza Klaudiusza (41–54 r. n.e.). Ponadto Pax-Nemezis (bóstwo synkretyczne) była często czczona w Rzymie przez zwycięskich generałów. Bogini ta była również patronką gladiatorów i tzw. venatores. Wszystkie te powody mogły się przyczynić do dużej popularności Nemezis i jej częstego pojawiania się na przedmiotach osobistego użytku, jakimi były gemmy oprawione w pierścienie.

Paweł Gołyźniak