Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Maska mężczyzny (hybryda)
Gemma przedstawia kombinację złożoną z maski starego brodatego mężczyzny (páppos pròtos lub páppos héteros), ukazanej w profilu zwróconym w lewo, i orła, którego skrzydła tworzą włosy mężczyzny, a głowa ucho. Inny ptak układa się w miejscu brody mężczyzny, z którego szyi wyrasta głowa dzika. Tego typu kombinacje rzadko pojawiały się na gemmach w okresie Republiki Rzymskiej, znacznie bardziej popularne były za Cesarstwa. Gemmy z tego typu ikonografią były amuletami mającymi zapewniać pomyślność i opiekę różnych bóstw oraz chronić przed złem. Typ maski na tym intaglio, wywodzący się z greckiej nowej komedii, miał mieć zapewne właściwości apotropaiczne. Uważa się też, że inspiracją dla niej mogła być twarz Gajusza Mariusza (157–86 r. p.n.e.). Orzeł często pojawia się na gemmach tego typu ze względu na swój auspicyjny charakter. Może być również aluzją do życzenia odwagi i nawiązaniem do boga Jowisza. Drugi ptak często występuje na gemmach w towarzystwie symboli szczęścia i dobrobytu i może się do nich odnosić. Głowa dzika natomiast jest symbolem powodzenia w polowaniu i bardziej ogólnej idei szczęścia. Styl grawerunku z szerokim wykorzystaniem techniki perełkowej wskazuje na to, że intaglio zostało wykonane w jednym z warsztatów funkcjonujących w Kampanii.
Paweł Gołyźniak