Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Jowisz Sarapis
Popiersie panteistycznego bóstwa Sarapisa ukazane zostało w profilu w lewo. Jest on synkretyczną postacią łączącą cechy rzymsko-egipskiego Jowisza-Amona w formie brodatej postaci z włosami zaplecionymi wokół głowy i baranimi rogami, grecko-rzymskiego Posejdona/Neptuna symbolizowanego przez trójząb oraz Eskulapa, którego na intaglio reprezentuje jego święty wąż owinięty wokół trójzębu. Na ramionach boga widoczny jest fragment szaty. Ten typ synkretycznego grecko-rzymsko-egipskiego bóstwa pojawia się w gliptyce już w II w. p.n.e., jednak kult bóstw hellenistycznych i wschodnich stał się popularny dopiero we wczesnym okresie funkcjonowania cesarstwa. Częstym zjawiskiem było tworzenie synkretycznych postaci o cechach kilku różnych bóstw. Elementy wschodnie i egipskie wkomponowane w wizerunek na krakowskiej gemmie mogą z jednej strony świadczyć o pełnieniu przez nią funkcji amuletu zapewniającego boską opiekę, z drugiej jednak wybór motywu jako pieczęci mógł być spowodowany tymczasową modą na tego rodzaju przedstawienia.
Paweł Gołyźniak