Motyw dwóch łbów baranich trzymających w pyskach kiście winogron z widocznym nad nimi nożem ofiarnym (łac. ‘culter’) jest związany ze sprawowaniem ofiary ze zwierząt. Nóż rytualny pojawia się na gemmach zwykle z innymi symbolami auguratu – urzędu religijnego, w ramach którego kapłan odczytywał wolę bogów i sprawował auspicja przed każdym ważnym wydarzeniem politycznym i wojskowym. Jednak łby baranie przedstawione na tym intaglio mogą się odnosić do ofiary składanej dwugłowemu bóstwu rzymskiemu – Janusowi. Najprawdopodobniej gemma była więc używana przez kapłana sprawującego kult tego bóstwa. Została ona wykonana w okresie panowania cesarza Oktawiana Augusta (27 r. p.n.e.–14 r. n.e.), na co wskazuje jej forma jak i styl grawerunku (bogate użycie techniki perełkowej). Być może jest pokłosiem odnowienia dawnych zwyczajów religijnych i kultów za panowania pierwszego cesarza Rzymu. Tuż po zwycięstwie pod Akcjum Oktawian wydał rozkaz zamknięcia bram świątyni Janusa, co symbolizowało zakończenie wojen prowadzonych przez Rzym oraz zaprowadzenie w państwie pokoju. Warto nadmienić, że łeb barania niejednokrotnie pojawia się na gemmach bez innych symboli, co jest często łączone z życzeniem o zapewnienie płodności i urodzaju dla posiadacza.

Paweł Gołyźniak