Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Bachus
Nagi Bachus, stojący z prawą nogą ugiętą w kolanie (kontrapost), został ukazany w ujęciu trzy czwarte, z głową zwróconą w prawo. Na głowie nosi diadem, w prawej ręce trzyma „tyrs”, a w lewej „kantaros”, z którego wylewa wino, sprawując ofiarę – libację. Postać greckiego boga wina Dionizosa (lub jego rzymskiego odpowiednika Bachusa) często pojawia się na gemmach. Prototypem dla tego przedstawienia był najprawdopodobniej posąg z okresu klasycznego, na co wskazuje bardzo wczesne występowanie motywu na złotych, grawerowanych greckich pierścieniach (już w IV w. p.n.e., egzemplarz taki znajduje się obecnie np. w Berlinie). Czarny jaspis użyty do wykonania krakowskiej gemmy był rzadko używanym surowcem w okresie funkcjonowania Cesarstwa Rzymskiego. Podobnie do rzadkości należy przedstawienie brodatego Bachusa. Kult boga w II i III w. n.e. został znacząco przekształcony. Bachus jawi się w tym czasie już nie tylko jako bóg winnej latorośli, ale przede wszystkim jako zbawiciel ludzkości, co wiąże się z częstym występowaniem jego osoby na sarkofagach rzymskich i jego związkami z tematyką funeralną.
Paweł Gołyźniak