Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Orzeł
Orzeł, ukazany frontalnie z głową zwróconą w lewo, stojący na wiązce piorunów z rozpostartymi skrzydłami, w dziobie trzyma wieniec laurowy i gałązkę palmową. Motyw orła zyskuje dużą popularność w gliptyce rzymskiej dopiero w ostatniej tercji I w. p.n.e., co jest związane z działalnością propagandową cesarza Oktawiana Augusta (27 r. p.n.e.–14 r. n.e.). Orzeł był bowiem świętym ptakiem Jowisza (Zeusa), o czym na tym intaglio informuje wiązka piorunów, których bóg używał m.in. w walce z tytanami. Za panowania Augusta orzeł stał się również symbolem cesarskiego autorytetu i władzy, dlatego też często pojawiał się na gemmach propagandowych, takich jak słynna kamea z orłem w wieńcu laurowym przechowywana obecnie w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu. Ponadto orzeł stał się w tym okresie najważniejszym znakiem legionowym, albowiem w armii rzymskiej kult Jowisza miał szczególne znaczenie.
Intaglio opisywane tutaj jest przykładem wyrobu gliptyki augustiańskiej, na co wskazuje zarówno forma oszlifowania kamienia, jak i użyta tzw. technika perełkowa, bazująca na wykorzystaniu wierteł o niewielkich kulkowych zakończeniach. Dzięki niej upierzenie przedstawionego ptaka zostało ukazane w sposób bardzo realistyczny. Gemma jest przewiercona, była zatem zamontowana w pierścieniu w taki sposób, aby mogła się obracać.
Paweł Gołyźniak