Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Wiktora
Wiktoria, bogini zwycięstwa, krocząca w lewo. Postać jest ubrana w przepasaną w talii krótką szatę o rozwianych z tyłu fałdach i nosi nakrycie głowy, które może być czapką frygijską lub pileusem. W wyciągniętej lewej ręce trzyma wieniec laurowy, a w prawej okrągłą tarczę i gałązkę palmową. To popularny motyw w gliptyce rzymskiej, jednak przedstawiona na gemmie konfiguracja jest nietypowa. Nakrycie głowy może być pileusem – czapką reprezentującą wolność, która po zamordowaniu Juliusza Cezara stała się symbolem frakcji republikanów skupionych wokół Marka Juniusza Brutusa (85–42 r. p.n.e.) i Kasjusza Longinusa (85–42 r. p.n.e.). Tarcza z kolei może symbolizować obronę Republiki Rzymskiej. Bardziej zasadne jest jednak powiązanie tego motywu z propagandą Oktawiana Augusta (27 r. p.n.e. – 14 r. n.e.). Tarcza może być złotym trofeum („clipeus virtutis”) przyznanym Augustowi w 27 r. p.n.e. przez Senat w uznaniu jego zasług dla ludu rzymskiego. Była ona później eksponowana w Kurii Julijskiej, gdzie znajdowała się również statua Wiktorii. Pileus natomiast może reprezentować intencje Augusta, aby naprawić, odnowić Republikę Rzymską. Za związkami gemmy z oficjalną propagandą pierwszego cesarza Rzymu przemawia również stylistyka grawerunku, która sugeruje datowanie obiektu na ostatnią ćwierć I w. p.n.e. Intaglio było zapewne używane przez jednego ze zwolenników cesarza, który manifestował w ten sposób swoją lojalność wobec władcy.
Paweł Gołyźniak