Zdjęcie Stanisława Kolowcy z Krakowa pochodzi z końcowego okresu dwudziestolecia międzywojennego i przedstawia fragment wnętrza neoklasycystycznej kaplicy katedralnej z renesansowym pomnikiem nagrobnym biskupa Filipa Padniewskiego zmarłego w 1572 r.

Gotycka kaplica ufundowana w tym miejscu w 1381 r. przez biskupa Zawiszę z Kurozwęk, zwana niegdyś Różyców, została przekształcona po 1572 r. na kaplicę Padniewskiego. Do tego zadania powołany został Jan Michałowicz z Urzędowa, przyjęty do cechu krakowskiego w 1570 r., lecz wywodzący się z kamieniarskiej rodziny na Lubelszczyźnie. Miał już w swoim dorobku nagrobki: w Poznaniu biskupa Benedykta Izbieńskiego, w Brzezinach Urszuli Leżeńskiej i w Krakowie biskupa Andrzeja Zebrzydowskiego.

Nagrobek zrobiony z trzech rodzajów kamienia znajduje się w płycinie o kształcie arkady, w zachodniej ścianie kaplicy obecnie Potockich. W centrum dominuje wyrzeźbione w alabastrze przedstawienie biskupa w szatach pontyfikalnych, z infułą na głowie, leżącego z głową wspartą na ramieniu – w pozycji śpiącego, a nie zmarłego. W drugiej ręce podtrzymuje brewiarz lub księgę liturgiczną. Swobody kompozycji dodaje lekko zgięte kolano. Ten typ przedstawienia zapoczątkowany w katedrze nagrobkiem Zygmunta I Starego rozpowszechnił się znacznie w epoce renesansu. Niszę nagrobkową tworzą dwa półokrągłe łuki, pomiędzy którymi w pendentywie znajduje się rzeźbione Ukrzyżowanie, w bocznych żagielkach zaś tkwią główki cherubinów. Górne partie nagrobka stanowi prostokątna tablica z inskrypcją sławiącą zmarłego słowami Jana Kochanowskiego.

Podczas przebudowy kaplicy dla Potockich w latach 1832-1840 przez Piotra Nobile doszło do znacznych przekształceń renesansowego nagrobka Padniewskiego. Jego pierwotny wygląd udokumentował rysunkiem Franciszek Lanci w 1832 r. Na tej podstawie można stwierdzić, że nagrobek po bokach posiadał stałe „skrzydła” (uszy) z niszami - dodatkowo uplastycznione mocno skręcanymi wolutami. U dołu zasadniczą strukturę nagrobka wspierały cztery hermy w postaci atlantów, z których dwie boczne usunięto, zostawiając tylko czołowe na osiach kolumn i dodano w 1836 r. trzecią, nową środkową.

Rafał Róg