Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Krowa
Na intaglio przedstawiona została krowa lub jałówka, kroczaca w lewo, wokół niej widoczne są litery: MRM. To niezwykle popularny temat w gliptyce okresu I w. p.n.e.–I w. n.e., a w szczególności w czasach panowania Oktawiana Augusta (27 r. p.n.e.–14 r. n.e.). Mógł on być zapożyczony z tradycji etruskiej, jak wiele innych motywów pojawiających się w I w. p.n.e. na gemmach italskich i rzymskich, a tym samym reprezentować boginię Herę/Juno, której składano ofiary z tych zwierząt. Wizerunek jałówki może również w bardziej ogólnym rozumieniu symbolizować Italię jako krainę geograficzno-historyczną, ponieważ nazwa Italia wywodzi się od łacińskiego słowa „vitulus” oznaczającego cielę. Jednak fenomen niezwykłej popularności tego tematu w czasach panowania Oktawiana Augusta bierze się z faktu, że cesarz przywiózł z Aten do Rzymu cztery jałówki z brązu wykonane przez słynnego greckiego rzeźbiarza Myrona i zainstalował je obok Świątyni Apollina na Wzgórzu Palatyńskim. Ten akt został upamiętniony na niewielkiej serii monet Augusta, a same posągi stały się prawdopodobnie źródłem inspiracji dla licznych artystów, w tym grawerów gemm. Wizerunki bydła dobrze wkomponowały się w ogólny trend idyllicznej sztuki oficjalnej sterowanej przez propagandę pierwszego cesarza. Litery MRM są zapewne skrótem imienia właściciela gemmy, które mogło brzmieć na przykład: Marcus Rabirius Marcellus.
Paweł Gołyźniak