Nagi Merkury stoi frontalnie z głową skierowaną w prawo, w lewej ręce trzymając sakiewkę z pieniędzmi (marsupium), w prawej – kaduceusz oraz płaszcz (chlamys). To jeden z najpopularniejszych motywów w gliptyce okresu Cesarstwa Rzymskiego, zapewne dlatego, że Merkury był opiekunem kupców i podróżników, a pośrednio zapewniał pomyślność i dostatek. Był patronem kupiecko-bankierskiego towarzystwa Collegia Mercatorum, a także posłańcem bogów i pośrednikiem między nimi a ludźmi, co sprzyjało rozwojowi jego kultu. Ponadto, jako pośrednik bogów, Merkury był strażnikiem tajemnic, co czyniło go odpowiednią postacią do uwieczniania na pieczęciach zabezpieczających zawartość dokumentów przed niepożądanymi oczami. Typ przedstawienia boga na opisywanej gemmie wywodzi się z greckiej rzeźby. Prawdopodobnie prototypem była słynna statua wykonana przez Polikleta, żyjącego i działającego w drugiej połowie V w. p.n.e. Sposób ukazania postaci, z silnym podkreśleniem młodego atletycznego ciała o idealnych proporcjach, jak również stylistyka grawerunku i dwuwypukła forma użytego kamienia wskazują na silne wpływy klasycyzmu epoki Oktawiana Augusta, jednak obiekt został wykonany nieco później, w I w. n.e.

Paweł Gołyźniak