Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Mężczyzna z dwoma kogutami
Dwa koguty stojące naprzeciwko siebie, a pomiędzy nimi sędzia, zwrócony w lewą stronę, trzymający gałązkę palmową i wieniec laurowy, wskazuje zwycięzcę walki. Temat walk kogutów często występuje w gliptyce rzymskiej już w okresie funkcjonowania Republiki, jednak wariant, w którym obecny jest sędzia, należy do bardzo rzadkich. Czasami w roli tej jest przedstawiany Kupidyn lub herma, albo tak jak w wypadku opisywanego obiektu – atleta. Grawerzy gemm często czerpali inspirację z życia codziennego, ale nawet z pozoru błahe tematy bywały przedstawiane w sposób wybitny. Przykładem może być gemma z podobną sceną wykonana w ametyście przez Aulosa, znajdująca się obecnie w Państwowym Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu. Warto odnotować, że motyw dwóch skonfrontowanych kogutów występuje też na reliefach nagrobnych. W tym kontekście nawiązuje on do pragnienia osiągnięcia zbawienia i doświadczenia życia pośmiertnego. W kulturze rzymskiej kogut był uznawany za zwierzę przynoszące dobrobyt i dostatek, stąd jego popularność na gemmach, które mogły służyć jako amulety zapewniające te dobra. Krakowskie intaglio zostało wykonane w klasycystycznej manierze epoki Augusta – odznacza się umieszczeniem skomplikowanej sceny w miniaturowej formie oraz wysokiej jakości grawerunkiem.
Paweł Gołyźniak