Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Fortuna
Fortuna stojąca frontalnie z głową zwróconą w prawo. Ubrana jest w długi „chiton” i krótki „himation”, na głowie nosi diadem, w prawej ręce trzyma róg obfitości, lewa zaś spoczywa na sterze okrętu stojącym na globie. Ten typ przedstawienia wywodzi się z greckiej rzeźby. Prawdopodobnie statua Artemis/Tyche z IV w. p.n.e. była prototypem dla wizerunków pojawiających się na gemmach hellenistycznych, które później przeniknęły do gliptyki rzymskiej. Intaglio z Fortuną miało zapewnić powodzenie, dostatek i szczęście, dlatego bogini tak często występuje na intagliach w późnym okresie funkcjonowania Cesarstwa (II–III w. n.e.), podobnie jak inne postacie mitologiczne i personifikacje, takie jak Satyrowie, Bonus Eventus czy Fides. Fortuna często pojawia się również w rzymskim mennictwie. Szczególnie interesujące do porównań z opisywanym intaglio są brązowe monety bite przez cesarza Wespazjana (69–79 r. n.e.), na których Fortuna pojawia się z globem i jest opisywana legendą „Fortuna Redux”. Glob symbolizuje władzę nad światem, władzę cesarską i dominację Rzymu w basenie Morza Śródziemnego. Bliskie związki ze wzmiankowanymi monetami Wespazjana oraz rzadki typ użytego kamienia wskazują na datowanie gemmy na okres flawijski bądź nieco szerzej – na I w. n.e.
Paweł Gołyźniak