Portal z otwartymi zasobami kultury i nauki
Szczegóły obiektu
Kupidyn
Nagi Kupidyn, ukazany w profilu w lewo, trzyma w prawej ręce motyla nad pochodnią, którą z kolei dzierży w lewej ręce. Scena ilustruje mit o Kupidynie i Psyche. Niekiedy motyw przedstawiony na tej gemmie jest łączony z aktem zemsty zazdrosnej bogini Afrodyty, która rozkazała swojemu synowi rozkochać piękną Psyche w najbrzydszym z mężczyzn, tymczasem to bóg sam szybko uległ jej urokowi. Gemma mogła też pełnić funkcję amuletu miłosnego. Psyche w kulturze greckiej i rzymskiej była uznawana za personifikację ludzkiej duszy i często ukazywana w sztuce pod postacią motyla. Z kolei kruchość i krótkotrwałość życia owada przywołuje na myśl tematykę funeralną. Kupidyn przedstawiony w akcie palenia motyla za pomocą pochodni może być alegorią boskiej woli przeniesienia Psyche (duszy) na górę Olimp i zaliczenia jej w poczet bogów. W późnym okresie rzymskim, w czasach rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa, motywy mitologiczne często dostrajano do nowych idei. Przedstawienie wygrawerowane na gemmie dobrze koresponduje z ideą nieśmiertelności duszy i jej wędrówką w zaświaty, co mogło być życzeniem posiadacza obiektu.
Paweł Gołyźniak