Stojący ze skrzyżowanymi nogami Potos, ukazany w lewo, trzyma w lewej ręce motyla, prawą zaś ma opartą na odwróconej pochodni i podpiera nią swoją głowę. Przed nim znajduje się skała. Bóstwo jest nagie, z długimi skrzydłami ze szczegółowo opracowanym upierzeniem. Potos w mitologii greckiej i rzymskiej był uosobieniem miłosnego pożądania oraz pragnienia i tęsknoty. Należał do orszaku Afrodyty. To właśnie z tym drugim aspektem należy wiązać grawerunek gemmy. Motyl symbolizuje duszę (gr. „psyche”), a odwrócona pochodnia koniec i ulotność ludzkiego życia. Intaglio było więc noszone na cześć pamięci zmarłej osoby. Zarówno forma, jak i rodzaj użytego kamienia są typowe dla późnego okresu Cesarstwa Rzymskiego. Powszechność motywu w różnych partiach cesarstwa wskazuje na to, że gemmy tego typu nie były tworzone tylko i wyłącznie na specjalne zamówienie, ale stanowiły produkt ogólnodostępny.

Paweł Gołyźniak